ENCYKLOPEDIA Z RUDZIKIEM

Gąsiorek (Lanius collurio)

Gąsiorek, podobnie jak pozostałe dzierzby, ze swoim trybem polowania oraz ostrym i zagiętym dziobem stanowi swoisty odpowiednik ptaków drapieżnych w rzędzie wróblowych Passeriformes. Samiec posiada niebieskoszarą głowę i kasztanowe plecy, zaś samice są brązowe. U obu płci przez oczy biegnie ciemna przepaska, z tym, że u samca jest ona czarna i wyraźnie widoczna . Całkiem niedawno naukowcy odkryli, że maska ta odgrywa rolę ‘okularów przeciwsłonecznych’, gdyż dzierzby znane są z tego, że polują siedząc na wyeksponowanym miejscu, a więc ten wynalazek natury ułatwia im polowanie w słoneczne i upalne letnie dni. Ich ulubionym biotopem lęgowym są śródpolne miedze z bzem czarnym oraz ciernistymi krzewami tarniny i dzikiej róży. Ciekawostką jest fakt, że w sąsiedztwie tego ptaka dość często można spotkać lęgową jarzębatkę – największego przedstawiciela naszych pokrzewek, która korzysta w ten sposób z ochrony agresywnego sąsiada, który zaciekle broni swojego terytorium.

Gąsiorek jest dalekodystansowym migrantem, zimującym w subsaharyjskiej Afryce. W Polsce pojawia się głównie w maju, zaś odlatuje na zimowiska w sierpniu – wrześniu. U tego gatunku zachodzi zjawisko migracji pętlowej – tzn. wiosną ptaki lecą z afrykańskich zimowisk przez Półwysep Arabski, zaś jesienią przelatują inną trasą, bo przez wschodnią Afrykę.

Na Akcji Bałtyckiej gąsiorek chwytany jest regularnie co roku, lecz w niewielkiej liczbie. Do tej pory zaobrączkowano 1872 ptaki należące do tego gatunku, przez co zajmuje on 39. miejsce pod względem liczebności na akcyjnej liście. Ciekawostką jest ponowne schwytanie ptaka zaobrączkowanego na Akcji aż… w Demokratycznej Republice Konga, a więc w samym sercu Afryki.

Tekst: mgr Katarzyna Stępniewska; Redakcja: dr Jarosław K. Nowakowski; Foto: mgr Katarzyna Stępniewska