ENCYKLOPEDIA Z RUDZIKIEM
Myszołów (Buteo buteo)
Myszołów, nasz najliczniejszy ptak szponiasty, jest rozpowszechniony w całej Polsce, gniazdując w mozaikowatym krajobrazie lasów i terenów otwartych. Łatwo go zaobserwować jak krąży w kominach termalnych, odzywając się miauczącym głosem, lub czatuje na zdobycz siedząc na drzewie, stogu siana lub słupku ogrodzenia. U gatunku tego występuje wielka zmienność form barwnych, od niemal zupełnie białych po ciemnobrunatne; sprawia to, że nie zawsze łatwo jest oznaczyć myszołowa w terenie. Przez niektórych myśliwych i hodowców bywa brany za jastrzębia i oskarżany o wyrządzanie szkód w zwierzynie łownej bądź hodowlanej. W rzeczywistości głównym pożywieniem myszołowa, zgodnie z nazwą, są drobne gryzonie, zwłaszcza norniki. Zjada również niewielkie ptaki, płazy, gady i owady, nie pogardzi też padliną.
Myszołów jest gatunkiem częściowo wędrownym. Cześć naszej populacji na zimę odlatuje do zachodniej i południowej Europy; na ich miejsce przylatują ptaki z północy kontynentu. Jesienna wędrówka trwa od sierpnia do początku grudnia, z kulminacją w październiku i listopadzie. Na wybrzeżu przelot bywa intensywny (2,5-3,5 tys. osobników w sezonie). Myszołowy zimują w całej Polsce, liczniej na południu i zachodzie kraju. O tej porze roku często można je zaobserwować przy drogach, gdzie czatują na drobne zwierzęta przebiegające przez jezdnię, a także żerują na zwierzynie potrąconej przez samochody. Wiosenna migracja tego gatunku rozpoczyna się już w lutym i trwa do kwietnia. Warto dodać, że podgatunek zwany „myszołowem wschodnim” (B. b. vulpinus), zamieszkujący pn-wsch. Europę, jest migrantem dalekodystansowym – zimuje we wschodniej i południowej Afryce, sięgając aż po RPA.
Myszołów to największy ptak regularnie chwytany w akcyjne sieci. Jest też drugim po krogulcu najczęściej obrączkowanym na Akcji Bałtyckiej „drapolem” – w naszej bazie danych mamy 178 osobników. W sezonie zazwyczaj łapie się jeden lub kilka myszołowów – najwięcej, bo 12, zostało zaobrączkowanych wiosną 2008 r. na Helu. Trzy „nasze” myszołowy zostały później ponownie stwierdzone we wschodnich i środkowych Niemczech, w tym dwa po 5 latach od zaobrączkowania. Z kolei jeden osobnik, zaobrączkowany 8 września 1969 r. na Helu, po 49 dniach został znaleziony 1187 km dalej, w pn. Włoszech.