ENCYKLOPEDIA Z RUDZIKIEM

Apterium

Jest to fragment powierzchni skóry ptaka, która nie jest porośnięta piórami albo porośnięta tylko piórami puchowymi lub półpuchowymi. Apteria oddzielają od siebie pasma piór konturowych, tworzących tzw. pterylia. Pióra wyrastające z pteryliów ułożone są w taki sposób, że miejsca nieopierzone (apteria) nie są widoczne w trakcie normalnej aktywności ptaka i można je zobaczyć dopiero przy dokładniejszych oględzinach, np. trzymające ptaka w ręku. Rozmieszczenie pteryli i apteriów jest cechą charakterystyczną, stąd też może być pomocne w klasyfikacji ptaków. Np. ptaki krukowate (takie jak wrona, kruk, kawka) mają charakterystyczne apterium zlokalizowane wzdłuż środkowej linii pleców. Wiele gatunków ptaków wodnych takie jak pingwiny czy zimorodki, nie posiadają apteriów w ogóle, co ogranicza kontakt skóry z wodą. Również niektóre inne grupy ptaków niezwiązane ze środowiskiem wodnym nie posiadają apteriów – przykładu dostarczają żyjące na afrykańskich sawannach czepigi.

Skupiskowy sposób ułożenia piór na powierzchni ciała ptaka najprawdopodobniej ułatwia pracę kontrolujących je mięśni i ogranicza ich zasięg, a co za tym idzie także ich masę. Apteria wpływają pozytywnie na sprawność poruszania kończynami a także zwiększają wymianę cieplną podczas lotu zapobiegając przegrzaniu ptaka podczas dalekodystansowego lotu.

Tekst: dr Beata Michno; Redakcja: dr Jarosław K. Nowakowski;