ENCYKLOPEDIA Z RUDZIKIEM

Mobbing

O mobbingu wśród zwierząt mówimy wtedy, kiedy grupa mniejszych stworzeń hałaśliwie dręczy jedno czy dwa większe i groźniejsze. Zjawisko to jest rozpowszechnione wśród wielu gatunków ssaków, ptaków i ryb. U ptaków mobbing jest skierowany najczęściej przeciw drapieżcy (dotyczy innego ptaka lub ssaka w tym człowieka) lub kukułkom. W Polsce szczególnie często występuje wiosną i wczesnym latem, w okresie rozrodczym. Mobbing może dotyczyć również osobników odmiennych, np. albinotycznych.

Jak stwierdzono w licznych badaniach, mobbing jest skuteczną taktyka obronną znacznie zmniejszającą straty w lęgach i wśród podlotów. W zależności od warunków i oceny ryzyka przez mobbingujące ptaki, może on przybierać różne formy od łagodnego okrzykiwania intruza ze sporej odległości (sygnalizowanie: widzę cię i się ciebie nie boję) do brutalnej napaści kończącej się śmiercią intruza, który nie zdołał w porę uciec. Obserwowano na przykład grupę trzciniaków, które tak zaciekle atakowały kukułkę, że ta po stracie wielu piór wpadła do wody i tam dalej atakowana utopiła się. W USA obserwowano jak grupa jaskółek zmusiła do zanurkowania pustułkę, która uszła z życiem tylko dzięki pomocy ornitologów.

Szczególnie brutalne i częste są akty mobbingu w koloniach lęgowych, np. w koloniach mew. Ale nawet tak mały ptak jak modraszka może uderzyć w głowę zaglądającego do jej gniazda człowieka. Regułą jest również mobbingowanie przez szponiaste i krukowate wypatrzonych sów.

Tekst i redakcja: dr Jarosław K. Nowakowski;