ENCYKLOPEDIA Z RUDZIKIEM
Przygotowania do wędrówki
Wędrówka ptaków jest poprzedzona przygotowaniem do niej. Zakres tych przygotowań zależy od odległości migracji, strategii migrowania (częste przeloty na krótkich odcinkach czy kilka kilkusetkilometrowych skoków) i występowania barier geograficznych, takich jak morza, góry czy pustynie. Generalnie przygotowanie do wędrówki obejmuje gromadzenie zapasów energetycznych (w postaci tłuszczu) oraz rozbudowę mięśni piersiowych i ewentualnie serca. Proces gromadzenia tłuszczu związany jest ze zjawiskiem hyperfagii, polegającym na znacznym zwiększeniu łaknienia i w konsekwencji ilości pobieranego pokarmu.
Szczególnie intensywne zmiany w organizmie towarzyszą przygotowaniom do przekraczania barier geograficznych. I tak na przykład biegusy wielkie pokonujące w czasie wiosennej wędrówki nieprzerwanym lotem trasę z wybrzeży Australii w okolice Singapuru (5420 km) w okresie przed migracją otłuszczają się średnio do poziomu 170% swojej normalnej masy – niektóre osobniki nawet 210%. Jednocześnie masa ich mięśni piersiowych wzrasta o około 30%. Pokrzewka gajówka, mieszkaniec parków i ogrodów Europy, przed przekroczeniem Sahary (2200 km) otłuszcza się średnio do 205% zwykłej masy ciała oraz znacznie powiększa masę mięśni piersiowych i mięśnia sercowego.
Tym wszystkim procesom towarzyszą istotne zmiany hormonalne, a w ich wyniku również emocjonalne (narastanie niepokoju wędrówkowego). Wiele ptaków w okresie migracji nabiera też umiejętności snu jednopółkulowego, co umożliwia im nieprzerwany lot przez wiele dni (np. szlamniki lecące z Alaski na zimowiska w Nowej Zelandii).