ENCYKLOPEDIA Z RUDZIKIEM

Skala otłuszczenia

Większość gatunków ptaków ma stosunkowo cienką, bezbarwną skórę, przez którą, po rozdmuchaniu piór, widać narządy wewnętrzne i ewentualnie zdeponowany tłuszcz. Jest on materiałem energetycznym wykorzystywanym na bieżąco przez ptaki, łatwo i szybko przez nie akumulowanym i równie łatwo spalanym. Stąd duże wahania poziomu otłuszczenia występują zarówno w cyklu dobowym jak i w cyklu rocznym. Szczególnie duże ilości tłuszczu ptaki gromadzą w ramach przygotowań do wędrówki. W okresach między wędrówkami ptaki gromadzą tylko niewielkie ilości tłuszczu, ponieważ zbytnie otłuszczenie upośledza lot i zwiększa niebezpieczeństwo schwytania przez drapieżnika.

Różne grupy ptaków deponują tłuszcz w nieco innych miejscach na przykład ptaki z rzędu Wróblowych (Passeriformes) rozpoczynają gromadzenie tłuszczu w zagłębieniu międzyoboiczykowym (tak zwane furkulum) oraz między jelitami a boki ciała pokrywają się tłuszczem dopiero u ptaków bardzo silnie otłuszczonych. Inaczej ptaki z podrzędu siewkowce (Charadrii) stosunkowo szybko zaczynają gromadzić tłuszcz na bokach ciała, pod skrzydłami.

Do oceny stopnia otłuszczenia stworzono kilka kluczy dla różnych grup ptaków a nawet poszczególnych gatunków. Najbardziej znany klucz dotyczy ptaków Wróblowych i klasyfikuje 9 poziomów otłuszczenia – od 0 oznaczającego całkowity brak widocznego tłuszczu do 8 oznaczającego, że cały korpus ptaka w tym brzuch, klatka piersiowa i boki ciała są pokryte warstwą tłuszczu.

Tekst i redakcja: dr Jarosław K. Nowakowski;