Ptak tygodnia

Jastrząb (Accipiter gentilis)

Jastrząb jest synonimem drapieżności. Jego zakrzywiony dziób, ostre szpony, a przede wszystkim srogie spojrzenie pomarańczowo-żółtych oczu od razu zdradzają naturę drapieżnika. Gatunek ten jest mistrzem polowania z zasadzki – ofiary chwyta najczęściej z zaskoczenia lub po krótkim pościgu. Jego łupem padają różnej wielkości ptaki – głównie gołębie (stąd dawna nazwa: gołębiarz), bażanty, drozdy i krukowate – oraz ssaki (wiewiórki, króliki, zające). U jastrzębia występuje silnie wyrażony dymorfizm płciowy, związany z wielkością. Ogromna samica poluje na większą zdobycz, a w sezonie lęgowym siedzi prawie cały czas na gnieździe, wysiadując jaja i karmiąc pisklęta (odbywa też w tym czasie pierzenie). Wyraźnie mniejszy i przez to zwinniejszy samiec zajmuje się wówczas dostarczeniem pokarmu całej rodzinie.

Jastrząb występuje w całej Polsce, gniazdując zarówno w większych kompleksach leśnych, jak i w mniejszych lasach i zadrzewieniach śródpolnych. Niegdyś był bezlitośnie tępiony przez myśliwych i hodowców gołębi; po objęciu ochroną odbudował liczebność populacji, niekiedy bywa jednak nadal prześladowany. Ze względu na płochliwość i skryty tryb życia nie jest łatwo go zobaczyć (większość tych „jastrzębi, których wszędzie pełno”, zdaniem myśliwych, to w rzeczywistości dużo liczniejsze myszołowy). Dorosłe ptaki są osiadłe, młode koczują na niewielkie odległości, a osobniki z północno-wschodniej Europy wędrują jesienią na południe.

Mimo że na Akcji Bałtyckiej jastrząb jest trzecim najczęściej chwytanym „drapolem”, to z liczbą 41 zaobrączkowanych osobników zajmuje dopiero 100. miejsce na ogólnej liście. Niemal wszystkie jastrzębie zaobrączkowane na Akcji były młodymi ptakami, co potwierdza ich większą mobilność w porównaniu z dorosłymi. O wędrowności populacji z północy świadczą z kolei schwytane na Kopaniu i Helu dwa osobniki noszące obrączki z Finlandii.

Krzysztof Stępniewski

Poprzednie „Ptaki tygodnia”:

			Gatunek ↑		Data		Autor
			Przerwa jesienna		2015-08-03
			Biegus zmienny		2015-07-27		Krzysztof Stępniewski
			Kukułka		2015-07-20		Krzysztof Stępniewski
			Dymówka		2015-07-13		Krzysztof Stępniewski
			Zaganiacz		2015-07-06		Michał Redlisiak
			Białorzytka		2015-06-29		Michał Redlisiak
			Trzciniak		2015-06-22		Krzysztof Stępniewski
			Krętogłów		2015-06-15		Krzysztof Stępniewski
			Strumieniówka		2015-06-08		Krzysztof Stępniewski
			Cierniówka		2015-06-01		Krzysztof Stępniewski
			Przerwa wiosenna		2015-03-30
			Kopciuszek		2015-03-23		Krzysztof Stępniewski
			Włochatka		2015-03-16		Krzysztof Stępniewski
			Droździk		2015-03-09		Michał Redlisiak
			Kowalik		2015-03-02		Krzysztof Stępniewski
			Kuropatwa		2015-02-23		Krzysztof Stępniewski
			Kwiczoł		2015-02-16		Michał Redlisiak
			Jemiołuszka		2015-02-09		Krzysztof Stępniewski
			Czeczotka		2015-02-02		Krzysztof Stępniewski
			Jastrząb		2015-01-26		Krzysztof Stępniewski
			Dzwoniec		2015-01-19		Krzysztof Stępniewski
			Świstunka złotawa		2015-01-12		Krzysztof Stępniewski
			Czubatka		2015-01-05		Krzysztof Stępniewski
			Myszołów		2014-12-29		Krzysztof Stępniewski
			Muchołówka szara		2014-12-22		Krzysztof Stępniewski
			Dzięcioł czarny		2014-12-15		Krzysztof Stępniewski
			Zniczek		2014-12-08		Krzysztof Stępniewski
			Słonka		2014-12-01		Krzysztof Stępniewski
			Pełzacz leśny		2014-11-24		Krzysztof Stępniewski
			Kruk		2014-11-17		Krzysztof Stępniewski
			Świergotek drzewny		2014-11-10		Krzysztof Stępniewski
			Trzmielojad		2014-10-06		Krzysztof Stępniewski
			Grzywacz		2014-09-22		Katarzyna Rosińska
			Przepiórka		2014-09-15		Katarzyna Rosińska
			Zięba		2014-09-08		Michał Redlisiak
			Zimorodek		2014-09-01		Michał Redlisiak
			Ortolan		2014-08-25		Krzysztof Stępniewski
			Uszatka		2014-08-18		Justyna Szulc
			Sikora uboga		2014-08-11		Krzysztof Stępniewski
			Trznadel		2014-08-04		Krzysztof Stępniewski
			Puszczyk		2014-07-28		Justyna Szulc
			Modraszka		2014-07-21		Jarosław Nowakowski
			Łozówka		2014-07-14		Krzysztof Stępniewski
			Płomykówka		2014-07-07		Justyna Szulc
			Świstunka leśna		2014-06-30		Krzysztof Stępniewski
			Bogatka		2014-06-23		Jarosław Nowakowski
			Gąsiorek		2014-06-16		Katarzyna Stępniewska