Ptak tygodnia

Jemiołuszka (Bombycilla garrulus)

Jemiołuszka sylwetką i wielkością przypomina szpaka. Jej największą ozdobą jest długi czubek na głowie oraz charakterystyczne, czerwone, woskowate płytki na końcach lotek II rzędu, których wielkość i liczba rośnie wraz z wiekiem ptaka (pochodzi od nich angielska nazwa gatunku: „waxwing”). Swoje polskie miano jemiołuszka zawdzięcza upodobaniu do miękkich owoców i jagód, nie tylko jemioły, ale także m.in. jarzębiny i głogu. Poza sezonem lęgowym stanowią one podstawę pożywienia tego gatunku. Jemiołuszki trawią tylko miąższ owoców – pestki przechodzą przez ich przewód pokarmowy bez szwanku, dzięki czemu ptak ten odgrywa ważną rolę w rozsiewaniu nasion. Potrafią zjadać nawet fermentujące owoce, które je podtruwają, jednak dzięki wysokiej zdolności do metabolizowania alkoholu (przyznajmy, godnej pozazdroszczenia), szybko dochodzą do siebie.

Jemiołuszka jest klasycznym przykładem ptaka, który na zimę do nas przylatuje, zamiast odlatywać „do ciepłych krajów”. Gatunek ten gniazduje w borach na północnym wschodzie naszego kontynentu. Jesienią stada jemiołuszek wędrują na południe, by zimować w środkowej i południowej Europie. Co jakiś czas, gdy nieurodzaj owoców stanowiących ich pokarm zbiegnie się z przegęszczeniem populacji, zdarzają się inwazje jemiołuszek, podczas których ich stada są liczniejsze, a zasięg zimowania rozleglejszy. W Polsce gatunek ten występuje od października do maja. Stadka jemiołuszek żerujące na jarzębinach czy jemiołach można obserwować nawet w centrach miast.

Na Akcji Bałtyckiej jemiołuszka obrączkowana jest wyjątkowo rzadko. Co prawda w bazie mamy 41 osobników (99. miejsce na liście), jednak większość z nich została schwytana koło byłej siedziby Akcji w Przebendowie. Na terenowych stacjach AB dotychczas zaobrączkowano zaledwie 14 osobników, w tym tylko trzy po 1975 r. Mimo tego aż dwie z naszych jemiołuszek dostarczyły wiadomości powrotnych – jedna została ponownie stwierdzona w północnych Włoszech, a druga na północny wschód od Moskwy (w obu przypadkach ponad 1000 km od miejsca zaobrączkowania).

Krzysztof Stępniewski

Poprzednie „Ptaki tygodnia”:

			Gatunek ↑		Data		Autor
			Przerwa jesienna		2015-08-03
			Biegus zmienny		2015-07-27		Krzysztof Stępniewski
			Kukułka		2015-07-20		Krzysztof Stępniewski
			Dymówka		2015-07-13		Krzysztof Stępniewski
			Zaganiacz		2015-07-06		Michał Redlisiak
			Białorzytka		2015-06-29		Michał Redlisiak
			Trzciniak		2015-06-22		Krzysztof Stępniewski
			Krętogłów		2015-06-15		Krzysztof Stępniewski
			Strumieniówka		2015-06-08		Krzysztof Stępniewski
			Cierniówka		2015-06-01		Krzysztof Stępniewski
			Przerwa wiosenna		2015-03-30
			Kopciuszek		2015-03-23		Krzysztof Stępniewski
			Włochatka		2015-03-16		Krzysztof Stępniewski
			Droździk		2015-03-09		Michał Redlisiak
			Kowalik		2015-03-02		Krzysztof Stępniewski
			Kuropatwa		2015-02-23		Krzysztof Stępniewski
			Kwiczoł		2015-02-16		Michał Redlisiak
			Jemiołuszka		2015-02-09		Krzysztof Stępniewski
			Czeczotka		2015-02-02		Krzysztof Stępniewski
			Jastrząb		2015-01-26		Krzysztof Stępniewski
			Dzwoniec		2015-01-19		Krzysztof Stępniewski
			Świstunka złotawa		2015-01-12		Krzysztof Stępniewski
			Czubatka		2015-01-05		Krzysztof Stępniewski
			Myszołów		2014-12-29		Krzysztof Stępniewski
			Muchołówka szara		2014-12-22		Krzysztof Stępniewski
			Dzięcioł czarny		2014-12-15		Krzysztof Stępniewski
			Zniczek		2014-12-08		Krzysztof Stępniewski
			Słonka		2014-12-01		Krzysztof Stępniewski
			Pełzacz leśny		2014-11-24		Krzysztof Stępniewski
			Kruk		2014-11-17		Krzysztof Stępniewski
			Świergotek drzewny		2014-11-10		Krzysztof Stępniewski
			Trzmielojad		2014-10-06		Krzysztof Stępniewski
			Grzywacz		2014-09-22		Katarzyna Rosińska
			Przepiórka		2014-09-15		Katarzyna Rosińska
			Zięba		2014-09-08		Michał Redlisiak
			Zimorodek		2014-09-01		Michał Redlisiak
			Ortolan		2014-08-25		Krzysztof Stępniewski
			Uszatka		2014-08-18		Justyna Szulc
			Sikora uboga		2014-08-11		Krzysztof Stępniewski
			Trznadel		2014-08-04		Krzysztof Stępniewski
			Puszczyk		2014-07-28		Justyna Szulc
			Modraszka		2014-07-21		Jarosław Nowakowski
			Łozówka		2014-07-14		Krzysztof Stępniewski
			Płomykówka		2014-07-07		Justyna Szulc
			Świstunka leśna		2014-06-30		Krzysztof Stępniewski
			Bogatka		2014-06-23		Jarosław Nowakowski
			Gąsiorek		2014-06-16		Katarzyna Stępniewska