Ptak tygodnia

Biegus zmienny (Calidris alpina)

Biegusa zmiennego, przez ptasiarzy zwanego potocznie „alpiną” lub „alpinką”, najłatwiej zaobserwować w Polsce podczas jego jesiennej wędrówki. Stada tych ptaków żerują wówczas na nadmorskich plażach oraz na brzegach zbiorników wodnych w głębi lądu. Dorosłe ptaki, które wędrują w lipcu i sierpniu, odznaczają się czarną plamą na brzuchu, która u ptaków młodych, licznie przelatujących od sierpnia do listopada, jest zredukowana do drobnych czarnych plamek o zmiennym zasięgu. Żerujące biegusy penetrują piasek, wyszukując długim dziobem drobne bezkręgowce, którymi się żywią. Co jakiś czas całe stadko zrywa się i niskim lotem przelatuje nad wodą na kolejne miejsce żerowania.

Biegus zmienny gniazduje w strefie tundry północnej Eurazji i Ameryki Północnej. Podgatunek C. a. schinzii lęgnie się także w zachodniej Europie i nad Bałtykiem, na wilgotnych łąkach i pastwiskach z niską roślinnością. W Polsce jeszcze do niedawna występował na kilku stanowiskach na Wybrzeżu oraz w dolinie Biebrzy. Niestety, w ostatnich latach jego liczebność, wskutek zmian siedliskowych, drastycznie spadła i gatunek ten przestał gniazdować w naszym kraju (jak na złość, tuż po zgłoszeniu go przez Polskę do załącznika II Dyrektywy Ptasiej). Za to podczas migracji, szczególnie jesiennej, jest najliczniejszym obserwowanym u nas małym siewkowcem – jego koncentracje mogą liczyć setki, a nawet ponad tysiąc osobników (np. w Ujściu Wisły). Zimowiska europejskich populacji biegusa zmiennego znajdują się na wybrzeżach zach. i pd. Europy oraz pn. i zach. Afryki. Bardzo rzadko można go spotkać zimą również nad Bałtykiem.

Biegusy zmienne są najczęściej odławiane w pułapki tunelowe (tzw. „wacki”), w związku z czym na Akcji Bałtyckiej, stosującej standardowo sieci ornitologiczne, są bardzo rzadko obrączkowane. Bywały chwytane w wacki podczas pierwszych lat działania Akcji oraz w ostatnich latach na Bukowie, kilkakrotnie też obrączkowano je na Kopaniu. Łącznie w naszej bazie mamy nieco ponad 50 „alpinek” (94. miejsce na liście). Jedna z nich, zaobrączkowana we wrześniu 1964 r. na Helu, została w kwietniu następnego roku upolowana we Francji.

Krzysztof Stępniewski

Poprzednie „Ptaki tygodnia”:

			Gatunek ↑		Data		Autor
			Przerwa jesienna		2015-08-03
			Biegus zmienny		2015-07-27		Krzysztof Stępniewski
			Kukułka		2015-07-20		Krzysztof Stępniewski
			Dymówka		2015-07-13		Krzysztof Stępniewski
			Zaganiacz		2015-07-06		Michał Redlisiak
			Białorzytka		2015-06-29		Michał Redlisiak
			Trzciniak		2015-06-22		Krzysztof Stępniewski
			Krętogłów		2015-06-15		Krzysztof Stępniewski
			Strumieniówka		2015-06-08		Krzysztof Stępniewski
			Cierniówka		2015-06-01		Krzysztof Stępniewski
			Przerwa wiosenna		2015-03-30
			Kopciuszek		2015-03-23		Krzysztof Stępniewski
			Włochatka		2015-03-16		Krzysztof Stępniewski
			Droździk		2015-03-09		Michał Redlisiak
			Kowalik		2015-03-02		Krzysztof Stępniewski
			Kuropatwa		2015-02-23		Krzysztof Stępniewski
			Kwiczoł		2015-02-16		Michał Redlisiak
			Jemiołuszka		2015-02-09		Krzysztof Stępniewski
			Czeczotka		2015-02-02		Krzysztof Stępniewski
			Jastrząb		2015-01-26		Krzysztof Stępniewski
			Dzwoniec		2015-01-19		Krzysztof Stępniewski
			Świstunka złotawa		2015-01-12		Krzysztof Stępniewski
			Czubatka		2015-01-05		Krzysztof Stępniewski
			Myszołów		2014-12-29		Krzysztof Stępniewski
			Muchołówka szara		2014-12-22		Krzysztof Stępniewski
			Dzięcioł czarny		2014-12-15		Krzysztof Stępniewski
			Zniczek		2014-12-08		Krzysztof Stępniewski
			Słonka		2014-12-01		Krzysztof Stępniewski
			Pełzacz leśny		2014-11-24		Krzysztof Stępniewski
			Kruk		2014-11-17		Krzysztof Stępniewski
			Świergotek drzewny		2014-11-10		Krzysztof Stępniewski
			Trzmielojad		2014-10-06		Krzysztof Stępniewski
			Grzywacz		2014-09-22		Katarzyna Rosińska
			Przepiórka		2014-09-15		Katarzyna Rosińska
			Zięba		2014-09-08		Michał Redlisiak
			Zimorodek		2014-09-01		Michał Redlisiak
			Ortolan		2014-08-25		Krzysztof Stępniewski
			Uszatka		2014-08-18		Justyna Szulc
			Sikora uboga		2014-08-11		Krzysztof Stępniewski
			Trznadel		2014-08-04		Krzysztof Stępniewski
			Puszczyk		2014-07-28		Justyna Szulc
			Modraszka		2014-07-21		Jarosław Nowakowski
			Łozówka		2014-07-14		Krzysztof Stępniewski
			Płomykówka		2014-07-07		Justyna Szulc
			Świstunka leśna		2014-06-30		Krzysztof Stępniewski
			Bogatka		2014-06-23		Jarosław Nowakowski
			Gąsiorek		2014-06-16		Katarzyna Stępniewska