Ptak tygodnia

Kukułka (Cuculus canorus)


Głos samca kukułki, któremu gatunek ten zawdzięcza swoją nazwę w wielu językach, to chyba najbardziej charakterystyczny z dźwięków wydawanych przez nasze ptaki. Od dawna zwiastował wiosnę, wróżono sobie też z niego bogactwo, a zegary z kukułką odmierzały czas naszym dziadkom. Znajomość wyglądu tego ptaka nie jest już tak powszechna jak jego głosu – z powodu długich skrzydeł i ogona łatwo można pomylić przemykającą między krzakami kukułkę z krogulcem. Oprócz kukania gatunek ten słynie również z tego, że jest jedynym w naszej awifaunie pasożytem gniazdowym – nie wychowuje własnych młodych, lecz podrzuca jaja do gniazd innych ptaków. W Europie stwierdzono pasożytowanie na ok. 100 gatunkach wróblowych, m.in. na świergotkach, pliszkach, świstunkach, pokrzewkach i gąsiorkach. Samica kukułki usuwa jedno jajo z gniazda gospodarza, w jego miejsce składając własne, przypominające je rozmiarami i barwą. Pisklę wykluwa się bardzo wcześnie i w pierwszych dniach życia wyrzuca z gniazda wszystkie jaja lub pisklęta – w ten sposób przybrani rodzice karmią tylko młodą kukułkę, która już wkrótce przerasta ich rozmiarami, a apetyt ma ogromny.

Kukułka jest chyba najjaskrawszym przykładem tego, że ptaki mają przebieg wędrówki zapisany w genach. Młody ptak nigdy wszak nie ogląda własnych rodziców, a przecież bezbłędnie wybiera trasę wędrówki i trafia na miejsce zimowania. Dorosłe kukułki opuszczają tereny lęgowe już w lipcu, ich potomstwo około miesiąc później. Lecąc nocą, pojedynczo, docierają na zimowiska położone w tropikalnej Afryce. Do Polski powracają pod koniec kwietnia i w maju.

Na Akcji Bałtyckiej kukułki są obrączkowane regularnie, jednak w liczbach nie większych niż kilka w sezonie. Najczęściej chwytane są w sierpniu i na początku września, dużo mniej licznie wiosną. Na ogólnej liście gatunek ten zajmuje 76. miejsce (ok. 190 zaobrączkowanych osobników). Mamy jak dotąd jedną wiadomość powrotną o tym gatunku – kukułka zaobrączkowana 14 września 1966 r. na Bukowie została tydzień później upolowana w północnych Włoszech.

Krzysztof Stępniewski


Poprzednie „Ptaki tygodnia”:


      Gatunek ↑   Data   Autor
 
 Przerwa Przerwa jesienna 2015-08-03 
 Biegus Biegus zmienny 2015-07-27 Krzysztof Stępniewski
 Kukułka Kukułka 2015-07-20 Krzysztof Stępniewski
 Dymówka Dymówka 2015-07-13 Krzysztof Stępniewski
 Zaganiacz Zaganiacz 2015-07-06 Michał Redlisiak
 Białorzytka Białorzytka 2015-06-29 Michał Redlisiak
 Trzciniak Trzciniak 2015-06-22 Krzysztof Stępniewski
 Krętogłów Krętogłów 2015-06-15 Krzysztof Stępniewski
 Strumieniówka Strumieniówka 2015-06-08 Krzysztof Stępniewski
 Cierniówka Cierniówka 2015-06-01 Krzysztof Stępniewski
 Przerwa Przerwa wiosenna 2015-03-30 
 Kopciuszek Kopciuszek 2015-03-23 Krzysztof Stępniewski
 Włochatka Włochatka 2015-03-16 Krzysztof Stępniewski
 Droździk Droździk 2015-03-09 Michał Redlisiak
 Kowalik Kowalik 2015-03-02 Krzysztof Stępniewski
 Kuropatwa Kuropatwa 2015-02-23 Krzysztof Stępniewski
 Kwiczoł Kwiczoł 2015-02-16 Michał Redlisiak
 Jemiołuszka Jemiołuszka 2015-02-09 Krzysztof Stępniewski
 Czeczotka Czeczotka 2015-02-02 Krzysztof Stępniewski
 Jastrząb Jastrząb 2015-01-26 Krzysztof Stępniewski
 Dzwoniec Dzwoniec 2015-01-19 Krzysztof Stępniewski
 Świstunka Świstunka złotawa 2015-01-12 Krzysztof Stępniewski
 Czubatka Czubatka 2015-01-05 Krzysztof Stępniewski
 Myszołów Myszołów 2014-12-29 Krzysztof Stępniewski
 Muchołówka Muchołówka szara 2014-12-22 Krzysztof Stępniewski
 Dzięcioł Dzięcioł czarny 2014-12-15 Krzysztof Stępniewski
 Zniczek Zniczek 2014-12-08 Krzysztof Stępniewski
 Słonka Słonka 2014-12-01 Krzysztof Stępniewski
 Pełzacz Pełzacz leśny 2014-11-24 Krzysztof Stępniewski
 Kruk Kruk 2014-11-17 Krzysztof Stępniewski
 Świergotek Świergotek drzewny 2014-11-10 Krzysztof Stępniewski
 Trzmielojad Trzmielojad 2014-10-06 Krzysztof Stępniewski
 Grzywacz Grzywacz 2014-09-22 Katarzyna Rosińska
 Przepiórka Przepiórka 2014-09-15 Katarzyna Rosińska
 Zięba Zięba 2014-09-08 Michał Redlisiak
 Zimorodek Zimorodek 2014-09-01 Michał Redlisiak
 Ortolan Ortolan 2014-08-25 Krzysztof Stępniewski
 Uszatka Uszatka 2014-08-18 Justyna Szulc
 Sikora Sikora uboga 2014-08-11 Krzysztof Stępniewski
 Trznadel Trznadel 2014-08-04 Krzysztof Stępniewski
 Puszczyk Puszczyk 2014-07-28 Justyna Szulc
 Modraszka Modraszka 2014-07-21 Jarosław Nowakowski
 Łozówka Łozówka 2014-07-14 Krzysztof Stępniewski
 Płomykówka Płomykówka 2014-07-07 Justyna Szulc
 Świstunka Świstunka leśna 2014-06-30 Krzysztof Stępniewski
 Bogatka Bogatka 2014-06-23 Jarosław Nowakowski
 Gąsiorek Gąsiorek 2014-06-16 Katarzyna Stępniewska

Witaj, nieznajomy

Przysłowie na dziś

O świcie pierwszy śpiew ptaka otwiera okna drzewa.

Ramón Gómez de la Serna