Ptak tygodnia

Dzięcioł czarny (Dryocopus martius)

Ten największy europejski dzięcioł, wielkości wrony, zwraca uwagę potężnym, dłutowatym dziobem. Wśród jednolicie czarnego upierzenia wyróżnia się czerwona czapeczka (u samicy tylko na potylicy) oraz białe oko. Z bliska, u ptaka trzymanego w ręce, widać na oku czarną plamkę, jakby źrenica „wylewała się” na tęczówkę. W terenie najłatwiej wykryć ten gatunek po głosie – przeciągłym zawodzeniu siedzącego ptaka, wibrującym „kri kri kri” wydawanym w locie, a wiosną również po donośnym werblu, brzmiącym jak salwa z karabinu.

Dzięcioł czarny zamieszkuje stare drzewostany w całej Polsce, preferując bory oraz buczyny. Można go spotkać także w lasach innego typu, a niekiedy nawet w niewielkich zadrzewieniach śródpolnych i większych parkach miejskich. Żywi się głównie mrówkami i ich larwami oraz larwami chrząszczy żyjących w drewnie. Na gniazda wykuwa pokaźne dziuple (nawet w twardym drewnie buka), odgrywając tym samym ważną rolę w ekosystemach leśnych, jako że dziuple do dzięciole czarnym zasiedla szereg innych gatunków ptaków, m.in. siniak, gągoł i włochatka. Dzięcioł czarny jest zasadniczo osiadły, jednak część populacji (zwłaszcza ptaki młode) podejmuje jesienią dalekodystansowe koczowania (nawet na odległość do 1000 km).

Na Akcji Bałtyckiej dzięcioły czarne chwytane są regularnie, w liczbie od jednego do kilku osobników w sezonie, częściej jesienią niż wiosną (najwięcej – 14 – jesienią 2001 r. na Kopaniu). Łączną liczbą zaobrączkowanych osobników (180) gatunek ten zdecydowanie ustępuje najczęściej chwytanemu dzięciołowi dużemu (ponad 2700 os.). Większość schwytanych dzięciołów czarnych stanowią ptaki młode, prawdopodobnie koczujące. W bazie danych mamy tylko 4 przypadki ponownego stwierdzenia danego osobnika w tym samym miejscu w kolejnych sezonach, najpóźniej 4 lata po zaobrączkowaniu.

Krzysztof Stępniewski

Poprzednie „Ptaki tygodnia”:

			Gatunek ↑		Data		Autor
			Przerwa jesienna		2015-08-03
			Biegus zmienny		2015-07-27		Krzysztof Stępniewski
			Kukułka		2015-07-20		Krzysztof Stępniewski
			Dymówka		2015-07-13		Krzysztof Stępniewski
			Zaganiacz		2015-07-06		Michał Redlisiak
			Białorzytka		2015-06-29		Michał Redlisiak
			Trzciniak		2015-06-22		Krzysztof Stępniewski
			Krętogłów		2015-06-15		Krzysztof Stępniewski
			Strumieniówka		2015-06-08		Krzysztof Stępniewski
			Cierniówka		2015-06-01		Krzysztof Stępniewski
			Przerwa wiosenna		2015-03-30
			Kopciuszek		2015-03-23		Krzysztof Stępniewski
			Włochatka		2015-03-16		Krzysztof Stępniewski
			Droździk		2015-03-09		Michał Redlisiak
			Kowalik		2015-03-02		Krzysztof Stępniewski
			Kuropatwa		2015-02-23		Krzysztof Stępniewski
			Kwiczoł		2015-02-16		Michał Redlisiak
			Jemiołuszka		2015-02-09		Krzysztof Stępniewski
			Czeczotka		2015-02-02		Krzysztof Stępniewski
			Jastrząb		2015-01-26		Krzysztof Stępniewski
			Dzwoniec		2015-01-19		Krzysztof Stępniewski
			Świstunka złotawa		2015-01-12		Krzysztof Stępniewski
			Czubatka		2015-01-05		Krzysztof Stępniewski
			Myszołów		2014-12-29		Krzysztof Stępniewski
			Muchołówka szara		2014-12-22		Krzysztof Stępniewski
			Dzięcioł czarny		2014-12-15		Krzysztof Stępniewski
			Zniczek		2014-12-08		Krzysztof Stępniewski
			Słonka		2014-12-01		Krzysztof Stępniewski
			Pełzacz leśny		2014-11-24		Krzysztof Stępniewski
			Kruk		2014-11-17		Krzysztof Stępniewski
			Świergotek drzewny		2014-11-10		Krzysztof Stępniewski
			Trzmielojad		2014-10-06		Krzysztof Stępniewski
			Grzywacz		2014-09-22		Katarzyna Rosińska
			Przepiórka		2014-09-15		Katarzyna Rosińska
			Zięba		2014-09-08		Michał Redlisiak
			Zimorodek		2014-09-01		Michał Redlisiak
			Ortolan		2014-08-25		Krzysztof Stępniewski
			Uszatka		2014-08-18		Justyna Szulc
			Sikora uboga		2014-08-11		Krzysztof Stępniewski
			Trznadel		2014-08-04		Krzysztof Stępniewski
			Puszczyk		2014-07-28		Justyna Szulc
			Modraszka		2014-07-21		Jarosław Nowakowski
			Łozówka		2014-07-14		Krzysztof Stępniewski
			Płomykówka		2014-07-07		Justyna Szulc
			Świstunka leśna		2014-06-30		Krzysztof Stępniewski
			Bogatka		2014-06-23		Jarosław Nowakowski
			Gąsiorek		2014-06-16		Katarzyna Stępniewska