Ptak tygodnia

Bogatka (Parus major)


Bogatka jest jednym z najliczniejszych ptaków naszych lasów, parków i zadrzewień – w skali całej Polski ustępuje tylko ziębie. Jest też największą z naszych sikor, powszechnie znaną dzięki intensywnemu wykorzystywaniu zimowych miejsc dokarmiania. Jej naturalnym pokarmem w tym okresie są jaja i poczwarki owadów, a w lecie gąsienice. Nie gardzi też oleistymi nasionami, uwielbia orzechy, w tym bukowe – jedyne do których może się dobrać bez pomocy człowieka. Czasami korzysta z padliny albo wręcz poluje na mysikróliki i raniuszki. Z reguły gniazduje w dziuplach, ale gniazdo może założyć dosłownie w każdej dziurze odpowiedniej wielkości, np. w słupku od parkanu albo w szczelinie dachu. Składa bardzo dużą liczbę jaj nawet 12-13, a do tego powtarza lęgi. Para bogatek może wiec wychować nawet 20 młodych rocznie. Czasami znajduje się gniazda z ponad 20 jajami, ale to są złożenia dwu samic, z których jedna straciła gniazdo i z rozpaczy podrzuca swoje potomstwo drugiej. Z ogromną rozrodczością wiąże się ogromna śmiertelność – 90% ptaków opuszczających gniazdo nie przeżyje następnych 10 miesięcy.

Bogatka jest najbardziej typowym przykładem obligatoryjnego migranta częściowego. Około jednej czwartej bogatek migruje, nieraz na znaczną odległość przekraczającą 2000 km. Reszta pozostaje w rodzinnym lesie, albo przenosi się do najbliższych osiedli ludzkich. Dlatego rodzeństwo z jednej dziupli może zimować w zupełnie różnych miejscach – brat w Estonii, a siostra w Holandii. Co ciekawe, przelot bogatki, który jest u nas dość regularny, na zachodzie Europy tworzy ogromne naloty. Mechanizm wędrówkowy jest taki, że ptaki w różnych latach zimują dalej lub bliżej. Jeśli w jakimś roku wszystkie bogatki wędrujące przez nasze wybrzeże dotrą do Holandii, Holendrom wydaje się, że nastąpiło bogatkowe oberwanie chmury.

Na Akcji Bałtyckiej bogatka staje na podium – jest trzecim najliczniej chwytanym ptakiem z przeszło 200 tys. zaobrączkowanych osobników. Jej królestwem jest Mierzeja Wiślana gdzie w 2011 roku osiągnęła niekwestionowany rekord: nieprzerwany intensywny przelot trwał przez cały październik osiągając 15 tys. schwytanych osobników i to pomimo zwinięcia części sieci. Ale i na Bukowie bogatka nie należy do rzadkości – rekord 4575 osobników padł w 1981 r.

Jarosław Nowakowski


Poprzednie „Ptaki tygodnia”:


      Gatunek ↑   Data   Autor
 
 Przerwa Przerwa jesienna 2015-08-03 
 Biegus Biegus zmienny 2015-07-27 Krzysztof Stępniewski
 Kukułka Kukułka 2015-07-20 Krzysztof Stępniewski
 Dymówka Dymówka 2015-07-13 Krzysztof Stępniewski
 Zaganiacz Zaganiacz 2015-07-06 Michał Redlisiak
 Białorzytka Białorzytka 2015-06-29 Michał Redlisiak
 Trzciniak Trzciniak 2015-06-22 Krzysztof Stępniewski
 Krętogłów Krętogłów 2015-06-15 Krzysztof Stępniewski
 Strumieniówka Strumieniówka 2015-06-08 Krzysztof Stępniewski
 Cierniówka Cierniówka 2015-06-01 Krzysztof Stępniewski
 Przerwa Przerwa wiosenna 2015-03-30 
 Kopciuszek Kopciuszek 2015-03-23 Krzysztof Stępniewski
 Włochatka Włochatka 2015-03-16 Krzysztof Stępniewski
 Droździk Droździk 2015-03-09 Michał Redlisiak
 Kowalik Kowalik 2015-03-02 Krzysztof Stępniewski
 Kuropatwa Kuropatwa 2015-02-23 Krzysztof Stępniewski
 Kwiczoł Kwiczoł 2015-02-16 Michał Redlisiak
 Jemiołuszka Jemiołuszka 2015-02-09 Krzysztof Stępniewski
 Czeczotka Czeczotka 2015-02-02 Krzysztof Stępniewski
 Jastrząb Jastrząb 2015-01-26 Krzysztof Stępniewski
 Dzwoniec Dzwoniec 2015-01-19 Krzysztof Stępniewski
 Świstunka Świstunka złotawa 2015-01-12 Krzysztof Stępniewski
 Czubatka Czubatka 2015-01-05 Krzysztof Stępniewski
 Myszołów Myszołów 2014-12-29 Krzysztof Stępniewski
 Muchołówka Muchołówka szara 2014-12-22 Krzysztof Stępniewski
 Dzięcioł Dzięcioł czarny 2014-12-15 Krzysztof Stępniewski
 Zniczek Zniczek 2014-12-08 Krzysztof Stępniewski
 Słonka Słonka 2014-12-01 Krzysztof Stępniewski
 Pełzacz Pełzacz leśny 2014-11-24 Krzysztof Stępniewski
 Kruk Kruk 2014-11-17 Krzysztof Stępniewski
 Świergotek Świergotek drzewny 2014-11-10 Krzysztof Stępniewski
 Trzmielojad Trzmielojad 2014-10-06 Krzysztof Stępniewski
 Grzywacz Grzywacz 2014-09-22 Katarzyna Rosińska
 Przepiórka Przepiórka 2014-09-15 Katarzyna Rosińska
 Zięba Zięba 2014-09-08 Michał Redlisiak
 Zimorodek Zimorodek 2014-09-01 Michał Redlisiak
 Ortolan Ortolan 2014-08-25 Krzysztof Stępniewski
 Uszatka Uszatka 2014-08-18 Justyna Szulc
 Sikora Sikora uboga 2014-08-11 Krzysztof Stępniewski
 Trznadel Trznadel 2014-08-04 Krzysztof Stępniewski
 Puszczyk Puszczyk 2014-07-28 Justyna Szulc
 Modraszka Modraszka 2014-07-21 Jarosław Nowakowski
 Łozówka Łozówka 2014-07-14 Krzysztof Stępniewski
 Płomykówka Płomykówka 2014-07-07 Justyna Szulc
 Świstunka Świstunka leśna 2014-06-30 Krzysztof Stępniewski
 Bogatka Bogatka 2014-06-23 Jarosław Nowakowski
 Gąsiorek Gąsiorek 2014-06-16 Katarzyna Stępniewska

Witaj, nieznajomy

Przysłowie na dziś

O świcie pierwszy śpiew ptaka otwiera okna drzewa.

Ramón Gómez de la Serna