Ptak tygodnia

Cierniówka (Sylvia communis)


Pokrzewkę tę obrączkarze często nazywają „komunistką”. Nie ma ona oczywiście nic wspólnego z tym złowrogim reżimem – przydomek swój zawdzięcza natomiast łacińskiej nazwie gatunkowej: „communis” oznacza „zwykły, powszechny”. Rzeczywiście, cierniówka występuje pospolicie w całej Polsce, zamieszkując różnego typu otwarte krajobrazy – pola, łąki, zadrzewienia i zakrzaczenia śródpolne, miedze, skraje lasów, ogródki działkowe i obrzeża zabudowań. Gniazda zakłada nisko nad ziemią, we wnętrzu krzewu; może też gniazdować w wysokich bylinach lub rzepaku. Od maja do lipca samce cierniówek wyśpiewują z wierzchołka krzaków lub w krótkim locie tokowym wesołą, zgrzytliwą piosenkę – najłatwiej je wtedy zaobserwować. Od podobnej piegży można je odróżnić m.in. po rdzawych obrzeżeniach piór na skrzydle i cielistych nogach.

Cierniówka jest migrantem dalekodystansowym. W Polsce pojawia się w połowie kwietnia, a odlatuje w sierpniu i wrześniu. Jej zimowiska znajdują się w Afryce na południe od Sahary, począwszy od strefy Sahelu aż po RPA. Właśnie na przykładzie tego gatunku ornitolodzy uświadomili sobie ogromny wpływ warunków panujących na zimowiskach na populacje gniazdujące w Europie – po katastrofalnych suszach, jakie nawiedziły rejon Sahelu pod koniec lat 60., liczebność cierniówek w zachodniej Europie spadła nawet o 70%. W Polsce takiego spadku wówczas nie zauważono – najprawdopodobniej nasze cierniówki zimują w rejonach położonych bardziej na wschód.

Na Akcji Bałtyckiej cierniówka jest gatunkiem chwytanym regularnie, mniej licznie jednak niż jej krewniaczki: kapturka, gajówka i piegża. Z liczbą niespełna 2500 zaobrączkowanych osobników plasuje się na ogólnej liście na 35. miejscu. Wiosną pierwsze osobniki pojawiają się w ostatniej dekadzie kwietnia, a przelot kulminuje w drugiej dekadzie maja. Z kolei jesienią najwięcej cierniówek jest chwytanych w sierpniu; we wrześniu przelot wygasa, a ostatni maruderzy są wyjątkowo stwierdzani na początku października. Niestety, mimo odbywania przez ten gatunek tak dalekich podróży, nie mamy w naszej bazie jak dotąd żadnej wiadomości zagranicznej z cierniówki.

Krzysztof Stępniewski


Poprzednie „Ptaki tygodnia”:


      Gatunek ↑   Data   Autor
 
 Przerwa Przerwa jesienna 2015-08-03 
 Biegus Biegus zmienny 2015-07-27 Krzysztof Stępniewski
 Kukułka Kukułka 2015-07-20 Krzysztof Stępniewski
 Dymówka Dymówka 2015-07-13 Krzysztof Stępniewski
 Zaganiacz Zaganiacz 2015-07-06 Michał Redlisiak
 Białorzytka Białorzytka 2015-06-29 Michał Redlisiak
 Trzciniak Trzciniak 2015-06-22 Krzysztof Stępniewski
 Krętogłów Krętogłów 2015-06-15 Krzysztof Stępniewski
 Strumieniówka Strumieniówka 2015-06-08 Krzysztof Stępniewski
 Cierniówka Cierniówka 2015-06-01 Krzysztof Stępniewski
 Przerwa Przerwa wiosenna 2015-03-30 
 Kopciuszek Kopciuszek 2015-03-23 Krzysztof Stępniewski
 Włochatka Włochatka 2015-03-16 Krzysztof Stępniewski
 Droździk Droździk 2015-03-09 Michał Redlisiak
 Kowalik Kowalik 2015-03-02 Krzysztof Stępniewski
 Kuropatwa Kuropatwa 2015-02-23 Krzysztof Stępniewski
 Kwiczoł Kwiczoł 2015-02-16 Michał Redlisiak
 Jemiołuszka Jemiołuszka 2015-02-09 Krzysztof Stępniewski
 Czeczotka Czeczotka 2015-02-02 Krzysztof Stępniewski
 Jastrząb Jastrząb 2015-01-26 Krzysztof Stępniewski
 Dzwoniec Dzwoniec 2015-01-19 Krzysztof Stępniewski
 Świstunka Świstunka złotawa 2015-01-12 Krzysztof Stępniewski
 Czubatka Czubatka 2015-01-05 Krzysztof Stępniewski
 Myszołów Myszołów 2014-12-29 Krzysztof Stępniewski
 Muchołówka Muchołówka szara 2014-12-22 Krzysztof Stępniewski
 Dzięcioł Dzięcioł czarny 2014-12-15 Krzysztof Stępniewski
 Zniczek Zniczek 2014-12-08 Krzysztof Stępniewski
 Słonka Słonka 2014-12-01 Krzysztof Stępniewski
 Pełzacz Pełzacz leśny 2014-11-24 Krzysztof Stępniewski
 Kruk Kruk 2014-11-17 Krzysztof Stępniewski
 Świergotek Świergotek drzewny 2014-11-10 Krzysztof Stępniewski
 Trzmielojad Trzmielojad 2014-10-06 Krzysztof Stępniewski
 Grzywacz Grzywacz 2014-09-22 Katarzyna Rosińska
 Przepiórka Przepiórka 2014-09-15 Katarzyna Rosińska
 Zięba Zięba 2014-09-08 Michał Redlisiak
 Zimorodek Zimorodek 2014-09-01 Michał Redlisiak
 Ortolan Ortolan 2014-08-25 Krzysztof Stępniewski
 Uszatka Uszatka 2014-08-18 Justyna Szulc
 Sikora Sikora uboga 2014-08-11 Krzysztof Stępniewski
 Trznadel Trznadel 2014-08-04 Krzysztof Stępniewski
 Puszczyk Puszczyk 2014-07-28 Justyna Szulc
 Modraszka Modraszka 2014-07-21 Jarosław Nowakowski
 Łozówka Łozówka 2014-07-14 Krzysztof Stępniewski
 Płomykówka Płomykówka 2014-07-07 Justyna Szulc
 Świstunka Świstunka leśna 2014-06-30 Krzysztof Stępniewski
 Bogatka Bogatka 2014-06-23 Jarosław Nowakowski
 Gąsiorek Gąsiorek 2014-06-16 Katarzyna Stępniewska

Witaj, nieznajomy

Przysłowie na dziś

O świcie pierwszy śpiew ptaka otwiera okna drzewa.

Ramón Gómez de la Serna